Pseudohodowle – problem prawny, społeczny i etyczny
Definicja i charakterystyka pseudohodowli
Pseudohodowla to niezarejestrowana, nielegalna hodowla zwierząt domowych – najczęściej psów i kotów – prowadzona przez osoby niezrzeszone w żadnym związku kynologicznym lub felinologicznym. Zwierzęta w takich miejscach rozmnażane są masowo, w sposób niekontrolowany, wyłącznie dla zysku. Zwykle są to osobniki jedynie „w typie rasy”, które wizualnie przypominają popularne rasy, ale nie spełniają standardów zdrowotnych i genetycznych.
Termin „pseudohodowla” wywodzi się z środowiska miłośników psów rasowych oraz profesjonalnych hodowców i jest powszechnie używany wśród organizacji prozwierzęcych, schronisk i kynologów.
Jak działają pseudohodowle?
Pseudohodowle różnią się od zarejestrowanych hodowli:
1. Brak kontroli i zobowiązań: Pseudohodowcy nie podlegają nadzorowi żadnej organizacji, co pozwala im na prowadzenie działalności w warunkach drastycznie odbiegających od norm.
2. Minimalizacja kosztów: Zwierzęta są niedożywione, trzymane w ciasnych klatkach lub kojcach, a warunki sanitarne często są skrajnie złe.
3. Brak dokumentacji: Kupujący nie otrzymują książeczek zdrowia ani potwierdzenia szczepień. Umowy kupna-sprzedaży są rzadkością.
4. Eksploatacja zwierząt: Suki i kotki są rozmnażane przy każdej cieczce lub rui, co poważnie odbija się na ich zdrowiu. Zwierzęta te nie przechodzą badań genetycznych ani weterynaryjnych. Po utraceniu przydatności do dalszej hodowli psy takie są uśmiercane lub wyrzucane na ulicę, w najlepszym wypadku zasilają szeregi psów schroniskowych. Bywa jednak, iż suka bądź pies niemogące już mieć potomstwa są przedstawiane jako rodzice miotu, który w rzeczywistości urodził mieszaniec wzięty ze schroniska, najbardziej przypominający wzorzec rasy.
5. Chów wsobny: Powszechne jest krzyżowanie blisko spokrewnionych osobników, co prowadzi do wad genetycznych i problemów zdrowotnych.
Skutki działalności pseudohodowli
1. Zapełnienie schronisk: Wiele psów „w typie rasy” trafia do schronisk z powodu problemów zdrowotnych, behawioralnych lub braku zainteresowania ze strony właścicieli. Psy „w typie rasy” często są zwierzętami chorymi bądź agresywnymi z uwagi na to, iż ich rodzice poprzez wykluczenie elementu brania udziału w wystawie nie zostali wyłączeni z hodowli z powodu agresji czy innych, niepożądanych w danej rasie, cech charakteru.
2. Problemy zdrowotne i genetyczne: Brak kontroli nad zdrowiem i genetyką prowadzi do częstszych przypadków chorób, takich jak dysplazja stawów, choroby serca czy problemy neurologiczne. Psy z pseudohodowli rzadko są poddawane jakimkolwiek badaniom genetycznym czy choćby podstawowemu prześwietleniu pod kątem dysplazji, wobec czego w miotach nierodowodowych dużo częściej niż w tych z rodowodem zdarzają się szczenięta chore bądź takie, u których choroba rozwinie się po kilku miesiącach. Koty z pseudohodowli częściej mają problemy behawioralne.
3. Problemy behawioralne: Koty i psy z pseudohodowli częściej wykazują agresję, lękliwość lub inne trudności w adaptacji społecznej.
4. Utrwalenie błędnych praktyk: Niska cena zwierząt z pseudohodowli przyciąga kupujących, co sprzyja dalszemu rozwojowi tego nielegalnego procederu.
Szczeniaki 5-tygodniowe – sprzedawane
Szczeniaki odebrane 21.06.2014 przez Fioletowy Pies
Legalność pseudohodowli w Polsce
Znowelizowana ustawa o ochronie zwierząt, obowiązująca od 1 stycznia 2012 roku (z późniejszymi zmianami), wprowadziła zakaz:
• Rozmnażania psów i kotów w celach handlowych poza zarejestrowanymi hodowlami.
• Sprzedaży psów i kotów na targowiskach, giełdach i w miejscach publicznych.
• Sprzedaży zwierząt poza miejscem ich chowu lub hodowli.
Sprzedaż i zakup zwierząt spoza zarejestrowanej hodowli są karalne.
Co mówi prawo?
Zgodnie z przepisami, każda legalna hodowla musi być zarejestrowana w jednej z organizacji nadzorujących, takich jak Związek Kynologiczny w Polsce (ZKwP) czy związki felinologiczne. Tylko takie hodowle mają prawo wydawać rodowody i metryki dla zwierząt.
Hodowcy podlegają regularnym kontrolom, a w przypadku złamania przepisów lub rażącego zaniedbania dobrostanu zwierząt ich działalność może zostać zawieszona.
Kary za prowadzenie pseudohodowli
W Polsce pseudohodowla może być traktowana jako:
• Przestępstwo znęcania się nad zwierzętami (art. 35 ustawy o ochronie zwierząt) – kara do 3 lat pozbawienia wolności (do 5 lat, jeśli sprawca działał ze szczególnym okrucieństwem).
• Wykroczenie handlowe – grzywna, kara ograniczenia wolności lub konfiskata zwierząt.
Jak rozpoznać pseudohodowlę?
1. Brak dokumentów: Metryki, rodowodu, książeczki zdrowia. Psedohodowcy często utrzymują, iż ich szczenięta są „po rodowodowych rodzicach”. Metryka to podstawowy dokument identyfikacyjny psa, podczas gdy rodowód zawiera pełną dokumentację genealogiczną. Metryka służy głównie jako podstawa do wyrobienia rodowodu, natomiast rodowód jest wymagany w celach wystawowych i hodowlanych. Każdy pies rasowy powinien otrzymać metrykę, ale wyrobienie rodowodu zależy od decyzji właściciela.
2. Niskie ceny: Zwierzęta kosztują znacznie mniej niż u zarejestrowanych hodowców.
3. Złe warunki: Zwierzęta trzymane w ciasnych, brudnych klatkach, brak opieki weterynaryjnej.
4. Wczesny wiek zwierząt: Szczenięta i kocięta są sprzedawane zbyt wcześnie (np. przed ukończeniem 8 tygodni życia).
5. Brak możliwości zobaczenia matki: Pseudohodowcy często przedstawiają zwierzęta innych właścicieli jako rodziców miotu.
Jak pomóc w zwalczaniu pseudohodowli?
1. Nie kupuj zwierząt bez dokumentów. Wspierając pseudohodowle, napędzasz ten nielegalny proceder.
2. Zgłaszaj podejrzane miejsca: Jeśli zauważysz pseudohodowlę, zgłoś to policji, straży miejskiej lub organizacji prozwierzęcej.
3. Adoptuj zwierzęta: Rozważ adopcję psa lub kota ze schroniska lub fundacji.
Dlaczego warto wybrać legalną hodowlę?
Legalni hodowcy inwestują w zdrowie, szkolenie i odpowiednie warunki życia dla swoich zwierząt. Kupując psa czy kota z rodowodem, masz pewność co do jego pochodzenia, stanu zdrowia oraz cech charakteru, które zostały odpowiednio ukształtowane. Zarejestrowani hodowcy podlegają kontroli i w przypadku złych warunków odchowu ich hodowla może zostać zamknięta lub zawieszona. Mimo to, występują przypadki łamania etyki zawodowej przez hodowców zrzeszonych w ZKwP i prowadzących hodowlę rodowodowych psów. Dlatego zawsze sprawdzaj miejsce, z którego kupujesz szczeniaka!
Jeśli w zarejestrowanej hodowli widzisz sytuacje opisane wyżej, daj znać odpowiednim organom.
Pamiętaj – decyzja o zakupie lub adopcji zwierzęcia to zobowiązanie na wiele lat. Wybierając odpowiedzialnie, dbasz nie tylko o własne dobro, ale też przyczyniasz się do poprawy losu zwierząt w Polsce.
